Ποντιακό μοιρολόι -Ο Πόντον σίτα ερήμωσεν-

                                  

        ₪ 

 1-Ο Πόντον σίτα ερήμωσεν

       και όλ’ εταουτεύταν

       ο ουρανόν ελίβωσεν

        τ’άστρα εκαπατεύταν.

         2-Εταουτεύταν τ’εμετέρ’

     επέραν τα ρασία

        α’σόν εχτρόν κυνηγημέν’

      άμον  Θεού πουλία.

          3-Ο Αε Σάββας σιγοκλαίει

         στενάζ’ ο Βαζελώνας,

         Αέρτς, ΑΓιάννες,ΑεΒασίλτς

         ψάλ’νε Θεού κανόνας.

           4-Τα Σούρμενα τα έμορφα

         με τη τρανοψαλτάδες

           ψάλ’νε το "Κύρ’ ελέησον "

          εντάμαν με ποπάδες.

            5-Η Κερασούντα κρυφοκλαίει

        η λεφτοκαρομάνα,

        τα λεφτοκάρια επέμνανε

         ασώρευτα σ’ορμάνια.

            6-Σαμψούντα θαλασσόνυφε

           και θαλασσοδερμέντζα,

            εστά να κλαίς, ’κ’ι(γ)εύ’ σ’εσέν’

          να φαίνεσαι κλαμέντζα.

               7-Η Τραπεζούντα όντας κλαίει

             κλαινίζ’ όλον τον τόπον,

           η Παναΐα μοιρολο(γ)ά

            και σείεται ο Πόντον.

            8-Τη Παναΐας Σουμελάς

            τ’ομμάτια εδακρύαν,

            Ματσούκα μ’ άλλο μη γελάς

            σα χώματα σ’ εξύαν.

                9-Το μικροπούλ’ το Ζερφυρή

              εσιάσιεψεν και ετέρνεν,

            σίτ’ έφυεν η ταρασή

             παντέρημον επέμνεν.

                 10-Ορντού μοιρολο(γ)ούνε σε

               τρακόσια εννέα χωρία

               αιώνια θα τιμούν’εσε

               Ρωμαί-ι-κα παιδία.

                 11-Ρασόπα μη συρίζετεν

                ποτάμια μη βοάτεν,

              την χαμονήν τ’εμέτερον

                τούλα μοιρολο(γ)άτεν.

             12-Ν’αϊλί σ’ε(κ)είνο το δεντρόν

                ντο τρώει αξιναρέαν,

                   πάντα θα κλαίει και θα ματών

                 α’ση γεράν μερέαν.

                       ₪        .

                                                                                        Ο  Μεσαρέτες

Ερμηνεία          

                                  
                         1-Ο Πόντος σαν ερήμωσε
                            και σκόρπισε ο κόσμος
                            σύννεφα μαύρα γέμισε
                              ο ουρανός μας όλος.

2-Σκορπίσανε οι Πόντιοι

 στα άγρια βουνά,

     κυνηγημένοι απ’ τον εχθρό

      σαν του Θεού … πουλιά.

     3-Ο Άγιος Σάββας κλαίει σιγά,

      στενάζει ο Βαζελώνας,

           ΑηΓιώργης, ΑηΓιάννης, ΑηΒασίλειος,

        ψέλνουν Θεού κανόνας.

      4-Τα Σούρμενα τα όμορφα

          με τους καλούς ψαλτάδες,

          ψέλνουν το «Κύριε ελέησον» 

          μαζί με τους παπάδες.

        5-Η Κερασούντα κλαίει κρυφά

        αυτή η φουντουκομάνα,

       οι φουντουκιές αμάζευτες

         μείνανε στα λαγκάδια.

         6-Σαμψούντα θαλασσόνυφη

            και θαλασσοδερμένη,

           δε σε ταιριάζει εσένανε

          να φαίνεσαι κλαμένη.

           7-Η Τραπεζούντα όταν κλαίει,

           κλαίει όλος ο τόπος,

            η Παναγιά μοιρολογεί

               και σειέται όλος ο Πόντος.

             8-Της Παναγίας Σουμελά

             τα μάτια εδακρύσαν,

               Ματσούκα άλλο μη γελάς

                στο χώμα σου κυλήσαν.

                9-Το χωριουδάκι Ζερφυρή

                σάστισε και κοιτούσε,

               όταν, παρήλθε η ταραχή

               παντέρημο πια ζούσε.

                10-Ορντού θα σε μοιρολογούν

                    χωριά τριακόσια εννιά,

                   αιώνια εσένα θα τιμά

                   του Πόντου η γενιά.

                 11-Ραχούλες μη σφυρίζετε,

                     ποτάμια μη βρυχάστε,

                    για το χαμό μας ήρεμα

                   εσείς μοιρολογάτε.

                 12-Αλί στο δέντρο που ξεσπά

                     της τσεκουριάς το μένος,

                  το αίμα δε θα σταματά

                    απ’της πληγής το μέρος.

                    ₪

                                                                            Ο  Μεσαρέτες