19 Μάη -Ξεριζωμός-

19 Μάη

ημέρα μνήμης και θύμησης

για τον Ποντιακό Ελληνισμό. 

-Ο ξεριζωμός-

Ποντιακά : Την πατρίδαν’ατ που χάν’ έχ αγιάτρεφτον γεράν, καίεται, μανίεται, κ’η καρδία τ’ λύεται. Τ’ημ’σόν η χώρα σά δεξά επέραν τα ραχία, τ’άλλο τ’ημ’σόν πά, σά ζεβρά θα πάνε ση Ρουσίαν. Ραχία επορπάτεσαν, θάλασσας πά, εδέβαν, κρίμαν! Ατείν π’ογράσεψαν τον τόπον επεδέβαν. Σ’ανατολάς που έφυγαν π’εποίαν ση Ρουσίαν άλλα ατόσα έσυραν σο σέρτ’ σην εξουσίαν. Με κλάμαν δάκρα στεναγμούς, λόγια μοιρολογίας, εγόμωσαν’νε  τ’εμετέρ’ τα στράτας τη Ρουσίας. Εμάζεψαν τοί Έλληνες και έστειλαν εξορίαν, είπαν’ατς "παραθέρισην" θα πάν’ σή Σιβηρίαν. Παρ’όλα’τουν τα βάσανα Ατείν ξάν’ ογρασεύ’νε με θέϊατρα και γράμματα δασκεύ’νε – μασχαρεύ’νε. Κρατούνε πίστ’ και καλατζήν ποντιακά ατέτια, σα παρακάθια με ρακίν γουρεύ’νε μουχαπέτια. Ση Δύσεν πα, ντο έφυγαν και έρθανε σην Ελλάδαν ατείν ολίγα κ’έσυραν να ζούν με τ’άλλτς εντάμαν. Ατείντς σόν Πόντον είχαν’ατς τρανούς νοικοκοιραίους και σην Ελλάδαν π’έρθανε έχ’νατς για τελευταίους. Άμα ! ούτε ένας Πόντιος ’κ’εγέντον γυρευός, με την δουλείαν και τ’αχούλ’ ξάν’ γίνεται τρανός. Έναν περήφανον μιλέτ’ που αγαπά δουλείαν τον "γυρευόν π’έρθεν απ’έξ" ’κ’εφτάγνε ατείν καμμίαν. Ο ένας χτίζ’ , άλλος τζαπίζ’, κι’ό τρίτον σό σκολείον όλ’έδειξαν πόσον αξίζ’ " Πόντου το μεγαλείον ". Οι Τούρκ’ ατείντς ’κ’εφέκαν’ατς τον βίον για να φέρ’νε με όπλα εκουβαλάεψαν την ψήν’ατουν να παίρ’νε. Εσέγκαν σήν ποχτσάν’ατουν νερόπον και φαόπα βούκαν – βούκαν εφάϊσανε σην πείναν τα μωρόπα. Έγκανε με τα χέρα τουν καντήλας και εικόνας, βιβλία και κειμήλι-α που ζούνε σα αιώνας. Σην ψ’ήν όλ’ εκουβάλεσαν πατρίδαν και θρησκείαν, σ’αχούλια’τουν εκράτεσαν σοφίαν κ’ιστορίαν. Από το βιβλίο μου :  Ο Πόντον ο μοναχογιόν       Copyright© 2004

Ερμηνεία : Την πατρίδα όποιος χάνει η πληγή του δε θα γιάνει, καίγεται και μαραζώνει κ’η καρδιά του σιγολιώνει. Μισός ο κόσμος δυτικά φεύγουνε με τη βία κι’άλλοι μισοί ανατολικά πάνε για τη Ρωσία. Μέσ’στα βουνά περπάτησαν θάλασσες διασχίσαν, κρίμα ! αυτοί που εργάστηκαν τον τόπο τους αφήσαν. Ανατολικά που έφυγαν και πήγαν στη Ρωσία άλλα τόσα τραβήξανε απ’τη σκληρή εξουσία. Με κλάμα δάκρυα στεναγμούς κραυγές απελπισίας, γεμίσανε οι Έλληνες τους δρόμους της Ρωσίας. Τους Έλληνες που μάζεψαν τους στείλαν εξορία, τους είπαν…"παραθέριση" θα παν’ στη Σιβηρία. Παρά τα τόσα βάσανα αυτοί πάλι δουλεύουν, με θέατρα και γράμματα διδάσκουν - μασκαρεύουν. Μιλάνε την Ποντιακή παράδοση κρατάνε, και σε παρέες με ρακί το κέφι το σκορπάνε. Στα δυτικά που έφυγαν και ήρθαν στην Ελλάδα, μεσ’στο πετσί τους ένοιωσαν του κόσμου τη σκληράδα. Αυτούς στον Πόντο είχανε πρώτους νοικοκυραίους και στην Ελλάδα που ήρθανε τους έχουν τελευταίους. Όμως κανένας Πόντιος δεν έγινε ζητιάνος, με τη δουλειά και το μυαλό ξανάγινε μεγάλος. Ένας περήφανος  λαός που τη δουλειά αγαπάει δεν καταδέχεται  σκυφτός στη ζητιανιά να πάει. Δουλεύουν χτίστες, γεωργοί κι’άλλοι πάνε σχολείο, όλοι μαζί δοξάσανε " Πόντου το μεγαλείο ". Οι Τούρκοι δεν τους άφησαν το βιός τους για να φέρουν, με όπλα τους κυνήγησαν και την ψυχή να πάρουν. Μεσ’στην "μποχτσιά τους" έβαλαν νεράκι και φαγάκια, μπουκιά-μπουκιά ταΐσανε στην πείνα τα παιδάκια. Έφεραν με τα χέρια τους κανδήλες και εικόνες βιβλία και κειμήλια που ζούνε στους αιώνες. Μεσ’ στην ψυχή κουβάλησαν πατρίδα και θρησκεία, και στο μυαλό τους κράτησαν σοφία και ιστορία.                                             Μεσαρέτες