- Η Παναΐα Σουμελά -

Ποντιακά : Η Παναΐα Σουμελά Την Πόλ’ οντας επαίρνανε Ορντού και Τραπεζούνταν οι ξέν’ σεΐρ ετέρνανε ανθρώπ’ πως μαχαιρούνταν  Η Παναΐα Σουμελά α’σά ψηλά ετέρ’νεν ατά ντο (γ)ίνταν χαμελά η ψ’ή ατς ξάϊ ’κ’εθέλ’νεν. Η Τραπεζούντα σίτα κλαίει κλαινίζ’ όλον τον τόπον η Παναΐα μοιρολογά και σείεται ο Πόντον. Τη Παναΐας Σουμελάς τ’ομμάτια εδακρύαν, Ματσούκα μ’ άλλο μη γελάς σα χώματα σ’ εξύαν. Τα δάκρα όθεν ξύουνταν ν’αϊλί σ’εείν’ τον τόπον, λιθάρια αν’είν’ θα σκίουνταν ’κί χλωρανθίζ’ κλαδόπον. Τσιμένια εξεράθανε ποτάμια ετσουρώθαν, τα γούμια όλια εχάθανε λιθάρια εγομώθαν. Τα ράχια όλια ερήμωσαν σου Πόντου σα παρχάρια, Άλλο σ’ατά ’κ’εχόρεψαν Ρωμαίϊκα παλληκάρια. Θέε μ’ ! δόσ’μας την δύναμην το νούν’εμουν μη χάνωμε και τ’εμετέρ’ ντο έσυραν καμμίαν μ’ανασπάλωμε. Από το βιβλίο μου : Ο Πόντον ο μοναχογιόν                     Copyright© 2004

Ερμηνεία : Η Παναγιά η Σουμελά  Την Πόλη όταν αλώνανε ορντού και Τραπεζούντα ανθρώπους  μαχαιρώνανε και ξένοι ευχαριστιούνταν. Η Παναγιά  η Σουμελά από ψηλά κοιτούσε, ό,τι γινόταν χαμηλά Αυτή δε συγχωρούσε.  Η Τραπεζούντα όταν κλαίει κλαίει όλος ο τόπος,  η Παναγιά μοιρολογεί και σειέται ο Πόντος όλος. Της Παναγίας Σουμελά τα μάτια της, δακρύσαν, Ματσούκα άλλο μη γελάς στο χώμα σου, κυλήσαν. Τα δάκρυα όπου χύνονται αλί σ’αυτόν τον  τόπο, πέτρες αν είναι, σχίζονται ξηραίνεται το χόρτο. Το χόρτο εξηράθηκε ποτάμια εστερέψαν, η άμμος όλη χάθηκε οι πέτρες τ’αγριέψαν. Ραχούλες όλες ερήμωσαν στου Πόντου τα "παρχάρια", άλλο σ’αυτά δε χόρεψαν Πόντια παλληκάρια. Θεέ ! δώσε μας δύναμη τη μνήμη μας μη χάσουμε, κι’αυτά  που’πάθαν Πόντιοι ποτέ να μην ξεχάσουμε.                                      Ο Μεσαρέτες